Çocukların okulu ne olacak?

Hepimizi en çok düşündüren mevzu değil mi?

Çocuklar açısından Amerika'ya gelme zamanlaması kısaca şöyle: ne kadar erken o kadar iyi.

Bizim Kerem ilkokula burada başladı, keşke daha erken gelseymişim diyorum. İngilizce okuması zor bir dil olduğu için burada okumayı öğrenmeye anaokulunda başlıyorlar. Yani ilkokula geldiğinde çocuk üç aşağı beş yukarı okumayı biliyor oluyor.

Buranın sisteminde sight words denen, bir görüşte ne olduğu anlaşılan kelimeler öğretiliyor ilk olarak. He, she, and gibi mesela. Bundan sonra çocuk okuma hazinesini geliştirmeye başlıyor.

Okul çocuğunuz için ESL (veya ESOL) denen öğretmenler tutmak zorunda. Çocuğu kaydettirirken böyle bir imkan var mı diye sormayı unutmayın.

Çocuklar okula başlarken inanılmaz gergin oluyorlar, haklı olarak. Düşünsenize siz ortamınızdan kaçabilir başka işlerle uğraşabilirsiniz, veya etrafınızda türklerin çok olduğu bir ortamda bulunabilirsiniz. Yalnız, çocuk hem de diğerlerinin en acımasız olduğu dönemde tek başına kimin ne yaptığını anlamadığı bir ortama giriyor ve orada da saatlerce kalmak zorunda. Sakın ama sakın çocuğunuza desteği esirgemeyin. Cesaretlendirin.

Okul çeşitleri:

Charter School: Devlet bu okullara para verir. Okul da bu parayla öğretmen tutar ve eğitime başlar. Okula gitmek ücretsizdir, bir nevi parasız özel okul gibi. İnsanlar çocuklarını bu okula göndermek için çirkinleşebilir bile :)

State school: Bildiğimiz devlet okulu. İkametiniz hangi mahallede ise oranın okuluna göndermek zorundasınız. Başka imkan yok. O yüzden kalacağınız muhiti iyi seçin. Okullar ve kalitesi ile ilgili başka bir yazı yazmayı planlıyorum. Benle irtibata geçebilirsiniz.

Private School: Bildiğiniz özel okul. Başka da birşey söylemeye gerek yok sanırım.

İlkokul için Elementary school denen okullara bakmalısınız.

Amerika'da yeniyim ve beni anlamıyorlar: Dil problemi

Arkadaşlar, Amerika'da tutunmak istiyorsanız İngilizcenizi kesinlikle geliştirmeniz gerekiyor. Uzun ve zor bir yol ama hele çocuklarınız olacaksa ilerisi için gerçek bir problem oluşturabilir. Sosyolojik bir sürü soruna yol açacaktır, bence merak edenle tartışabiliriz.

Evet ingilizcemi nasıl geliştirebilirim? Hani mimik kasıp da değişik konuşan insanlar oluyor ya, ağzına bir çakasınız geliyor, malesef artık öyle olmak zorundasınız. Kendisini çok severim mesela şu arkadaş gibi:


Cevap basit: İyi bir tiyatrocu nasıl iyi bir tiyatrocu olur? Yetenek tamam gerekli ama tiyatrocular bilir misiniz bilmem, ayna karşısında mimik, gesture çalışırlar. Biz de böyle yapmalıyız. Ağız hareketleri, sesler nasıl çıkıyor çok önemli.

Bunun yanında önereceğim başka kaynaklar da var.
Podcast programı yükleyerek Effortless English dinleyebilirsiniz. Eğlenceli bir arkadaş ve konuşması çok güzel anlaşılıyor. Önemli yerlere vurgu yapıyor. Severim kendisini.

Bunun yanında sesli kitaplar çok önemli. Bu adresten onlarca kitap indirebilirsiniz, hem de bedava.

Buradan gözle kitap okurken yazıları dinler sesler nasıl çıkıyor öğrenirsiniz

Bir sporcu gibi düzgün ve istikrarlı antreman yaparsanız değişime inanamayacaksınız.

Amerika'da surucu ehliyeti

Amerika'da ehliyeti DMV (Deprtment of Motor Vehicles) verir. Onemli bi belgedir cunku ehliyette adresiniz yazar. Nufus cuzdani gibi her yere bu kartla gidersiniz. Yani kimlik karti. Bir gorevli, mesela polis, ehliyet numaranizi taradiginda yedi ceddinizi gorur.

Turkiye'de araba suren arkadaslar burada da kolayca surer.

Turkiye'de ehliyeti olmayanlar 500$ civari fiyati bulan driver school egitimi almak zorunadirlar. TR ehliyeti olanlar bundan muaf.

Soyle bir yerden (onlarcadan bir tanesi) ehliyet alabilirsiniz: Motor Vehicle Services of Miami, Florida

Ehliyet sinavi 2 asamalidir. ilki yazili (test) sinav. Buna calismak oldukca kolay. DMV sitesinden (mesela California eyaleti icin California Driver Handbook) kitapcigi indirerek calisabilirsiniz. Buradan ogreneceginiz bilgiler yazili sinavi gecmenize yetecektir. Dil konusunda problem yasiyorsaniz burasi onemli: Sizle herhangi bir akrabaligi olmayan bir Turk'u tercuman olarak tutabiliyorsunuz. Kopya cekmeyeceginize soz veriyorsunuz :) Gozleriniz parladi degil mi? Ama duyumlarimiza gore bu sekilde sinava girmek zorluyor ve bu sekilde sinavdan gecmek pek mumkun olmuyor.

Ingilizceniz harika olmasa bile az cok denilenleri anliyorsaniz bilmediginiz kelimelerin anlamlarini sozlukten bularak kitabi birkac kez okumak cok faydali olacaktir. Calismak icin de google ile 'license exam sample' gibi kelimelerle arama yaparak onlarca bedava soruya ulasabilirsiniz. 100-150 soru cozerseniz gecmeniz cok kolay olacaktir.

50 sorudan 40 tanesini bildiginiz zaman yazili sinav biter. Gecmis olsun.Sinavdan gecemezseniz gecemediginiz sinavin ertesi gunu tekrar sinava girebilirsiniz. Her sinava girdiginizde 10$ para yatirirsiniz.

Burada bitirmek isterseniz Permit denen gecici ehliyeti alabilirsiniz. Permit ile surerken polis durdurursa (veya polislik bir olaya karisirsaniz) yaninizda gercek ehliyet sahibi biri bulunmasi gerekir yoksa hapi yutarsiniz, gecmis olsun.

Direksiyon sinavina, yuruyen aksami calisan, lambalari islevsel, sigortasi ve registrationi olan bir arabayla giriyorsunuz. Yoksa sinava almiyorlar.

Bunda da gecerseniz orada cekileceginiz bir foto ile (yani bayanlar makyaj, sac falan yapip gidin :) Erkekler siz de salas olmayin ) kimliginizi basip veriyorlar. yaklasik 48  dolar. Hayirli olsun.

Giderken ne goturmeliyim?
- Duzgun bir araba
- Varsa ehliyet (yoksa zaten kursa katilmaniz gerekiyor)
- Pasaport/ varsa US kimligi
- SSN (Social Security number)
- Proof of address (2 tane) : Yani adresinizi teyit edecek 2 belge. Kira kontrati olur, fatura, banka ekstresi olur vs.

Amerika'da hamilelik

Amerika'da bebek dünyaya getirmek birçok insanın hayali. Çocuk doğuştan Amerikan vatandaşı oluyor. Bir nevi ikinci bir liman. Birçoğunuzun da duyduğu hikayeler olmuştur. Örneğin, doğum için 70000 dolar verenler gibi.

Size bir arkadaşımın başından geçenleri anlatacağım. Eşi ile geldiklerinde 7 aylık hamileydi.

Birçok doktor kabul etmek istemedi muayeneyi, çünkü başından beri takip etmedikleri için. En sonunda birini buldular. Medicaid denen yardıma başvurdular, bunu doktora ve hemşiresine mutlaka sorun.

Medicaid yengeye çıkmadı yani doğum birkaç bin dolara patlayacaktı, ama hemşirenin de kıvrak bir hamlesiyle kontrole gidiyor gibi gittiler doğum yapıp geldiler. İnanın 400 dolar civarına doğumu gerçekleştirmiş oldular.

Detay için iletişime geçiniz, elimden geldiğince yardımcı olmaya çalışırım.

Amerika'da araba almak

 Amerika'da araba almak Türkiye'ye kıyasla daha kolay emin olun. Genelde vereceğim örnekler Miami özelinde olacak bu yüzden rakamlar sizi aldatmasın. Miami'nin en pahalı şehirlerden biri olduğunu düşünürsek 3 aşağı 5 yukarı aynı durumları yaşayacaksınızdır. Yalnız aklınızda bulundurmalısınız ki her eyaletin kendine göre özel durumları olabilir.

Araba almak Amerika'da şart. Toplu taşıma olan şehir/eyalet sayısı bir elin parmaklarını geçmez.

1. Araba almak :

Araba almak için kullanabileceğiniz bildiğim 2 yöntem var bunlardan ilki dealer denen Türkiye'de karşılığı galeri olan adamlardır. Bunların sayabileceğim tek avantajı size kefilsiz kredi vereceklerdir, tabi ki yüksek bir faizle. İlk aşamada paraya ulaşma imkanı olmayanlar için iyi bir alternatif denebilir. Yalnız bu durumda 3000 civarına alabileceğiniz bir arabayı 2 yıl taksitle 6000 civarına alıyorsunuz. Bir de benim gözlemim çok paranız yoksa - benim gibi - dealer elindeki arabalar dökük oluyor (istedikleri paraya göre.)

İkinci alternatif ise craigslist.org ve/veya offerupnow.com gibi sitelere bakarak ilanları incelemek. Buralar daha çok Türkiye'deki sahibinden.com sitesine benziyor. Yalnız akılda da tutmalısınız ki burada da yoğun bir dealer istilası var. Arabaya bakmaya gitmeden önce mesaj atarak -benim yaptığım gibi- dealer mısın gardaş diye sorun.

Araba ararken karşılaşacağınız tabirler:

Clean title: En iyi araba, arabada bir durum yok temiz (kazasız manasına gelmiyor) alabilirsiniz ilk tercihiniz bu olmalı.
Rebuilt: Araba baya ağır kaza geçirmiş, resmen perte çıkmış ve tamir edilmiş. Yani yeniden yapılmış. Fiyatları düşüktür, çünkü elden çıkarması zordur. Paranız hiç yoksa tercih edilebilir.
Salvage: Pert, felakete maruz kalmış vesaire. Tahmin edeceğiniz gibi fiyatlar düşük, elden çıkarması zor.

Satış nasıl olur? Satın aldığınız adam size arabanın nüfus cüzdanı denebilecek "Title" denen belgesini verir. Bu belge elinizdeyse araba sizin demektir. Askerdeki kep gibi yani. Title gitti, araba gitti aman dikkat.

Arabayı almadan önce 50$ civarı bir meblaya tamircilere baktırabilirsiniz.

2. Plaka, ruhsat, sigorta vs.

Arabayı aldınız, hayırlı olsun. Şimdi sırada ruhsat, plaka, sigorta işleriniz var.

Önce sigorta yaptırmanız gerekir. Sigortalar 6 aylıktır. Beklentinizi düşük tutmayin, tabiri caizse kol gibi bir sigorta bedeli ödeyeceksiniz, minimum 500 dolar. Evliyseniz vs. 800-1000 civarına çıkar.

Amerika'da plaka araba ile birlikte gitmiyor. Herkesin plakası kendisinin. Yani arabayı satarsanız plakanızı söküyorsunuz, alan kişi plakasını takıyor. Plakayı ise resmi DMV denen kurumla anlaşmalı olan "tag office" dükkanları veriyor. Burada ornek bir tag office gorebilirsiniz.

Miami'de nasıl oluyor?

Sigorta elinizde, title ile birlikte tag office'e gidiyorsunuz. Pasaport veya varsa US ehliyetinizi veriyorsunuz.

300$ civarı plaka parası (Miami'de yüksek)
Satın aldığınız fiyatın %7'si kadar eyalet satış vergisi.
Bir miktar (50$ civarı) registration (ruhsat diyebiliriz) parasi ödüyorsunuz.
onlar da size yeni plakanızı veriyor. Onu alın arabanıza takın. Tekrar hayırlı olsun.

3. Bakımları nasıl yapacağım

Amerika'da en pahalı ödemeler işçilerin saatlik ödemeleri. Tamirciler de bunlardan. 50$'a aldığınız bir parçaya 200$ işçilik ödemek şaşılacak bir durum değil.

Bu konuda en iyi yardımcınız youtube.

Motor yağı nasıl değiştirilir. Motor oil change.
Polen filtresi : Cabin filter.
Ve daha birçok terimi tureng.com adresinden tercüme edebilirsiniz.

Araba parçaları Walmart gibi marketlerde satılıyor. Bunun yanında google'a da sorabilirsiniz. Bir de benim sevdiğim partsgeek.com adresi var. Shipping yüksek ama en azından arabanizla hangi parçalar uyumlu görebiliyorsunuz. Amazon.com da parca bakabileceginiz baska bir site.

Amerika'da yeniyim Blog hakkında

Türkiye'den binlerce kişi her yıl rüya ülke Amerika'ya gelmeye çalışıyor ve çoğu da geliyor.
Yepyeni bir ulkede yepyeni deneyimler elde etmek heyecan verici oldugu kadar insani endiseye de sevk edebiliyor.Bu endiseleri bir nebze olsun azaltmak ve yeni gelenlere yardimci olmak amaciyla kurdugum bu blogda esim ve ben deneyimlerimizi paylasacagiz.

Umarım burada anlattıklarımız bir nebze de olsa birilerine yardımcı olur.

Şimdilik görüşmek üzere.